اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 502 |
| تعداد مقالات | 4,340 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,961,401 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,874,257 |
تأثیر فرهنگ بر حقوق دینی با توجه به واقعیت‌های تقنینی | ||
| دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
| مقاله 5، دوره 23، شماره 1 - شماره پیاپی 49، شهریور 1395، صفحه 137-166 اصل مقاله (497.04 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/rc.2016.1878 | ||
| نویسندگان | ||
| احمدعلی قانع1؛ محمد پورکیانی2؛ محمدرضا فتح اله بیاتی* 3 | ||
| 1دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق(ع) | ||
| 2دانشجوی دکتری گرایش سیاست‌گذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم(ع) | ||
| 3کارشناسی ارشد رشته فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) | ||
| چکیده | ||
| در نگاه اول فرهنگ متعلق به بینش، گرایش و رفتار مردم یک جامعه بوده و در مقابل حقوق متعلق به بایدها و نبایدهایی است که در حکومت دینی از دین گرفته می‌شود. مقاله حاضر با بیان تأثیر فرهنگ بر حقوق در پی نشان دادن حضور فرهنگ حتی در حقوق دینی است. تأثیر فرهنگ بر حقوق را می‌توان از زوایای مختلفی بررسی کرد. در بررسی اول با توجه به پیوست حقوق به دین، رابطه فرهنگ با دین بحث می‌شود. سه رویکرد «سنتی»، «ترجمه فرهنگی دین» و «اجتهادی» در مورد قلمرو دین مطرح شده است. ترجمه فرهنگی، دین را از فرهنگ جدا کرده و به فرهنگ اصالت می‌دهد، رویکرد سنتی، فرهنگ را تحت نظر دین آورده و هر فرهنگ مستقل از دین را نفی می‌کند و در نهایت رویکرد اجتهادی، نظر بینابین و متعادل در تعامل فرهنگ و دین برگزیده که دلایل ترجیح این رویکرد بیان می‌شود. بررسی دوم به منشأ انتزاع حقوق پرداخته و با توضیح نظریه اعتباریات علامه، از تأثیر فرهنگ بر وضع حقوق گفته می‌شود. و در نهایت بررسی سوم مقاله، به تأثیر فرهنگ در اجرایی و عملیاتی شدن حقوق توجه کرده و از مباحث انتزاعی و مبنایی فاصله می‌گیرد. بر این اساس کنار گذاشتن فرهنگ موجب بیهودگی و ناکارآمدی حقوق خواهد شد. موضوع تعزیرات در فقه و نقش حاکم در مصلحت سنجی آن مهم‌ترین اماره برای نشان دادن تأثیر فرهنگ بر حقوق دینی است؛ چراکه مهم‌ترین تضمین برای اطمینان حاکم شرع برای عملیاتی شدن تعزیرات، همراهی فرهنگی جامعه مخاطب است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرهنگ؛ دین؛ حقوق؛ رویکرد اجتهادی؛ اعتباریات؛ تعزیرات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Effect of Culture on Religious Rights according to Legislative Facts | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad Ali Qane1؛ Mohammad Poorkiani2؛ Mohammad Reza Fathollah Bayati3 | ||
| 1Associate Professor of Islamic Jurisprudence and Law of Imam Sadegh University | ||
| 2Ph.D. Student of Cultural Policy Making of Baqher-Al-Olum University | ||
| 3M.A. student of Culture and Communication of Imam Sadiq university | ||
| چکیده [English] | ||
| In the first place culture is related to a given society's perceptions, inclinations, and behavior, while, in contrast, rights relate to what must and must not be done as prescribed by religion and implemented by a religious government. This article is to demonstrate the presence of culture even in religious rights after discussing the effect of culture on rights. This can be surveyed from different angles. First, by considering the attachment of rights to religion, their relationship is discussed. Three different approaches, namely traditional, religious culture translation, and jurisprudential, have been mentioned in the field of religion. Cultural translation has separated religion from culture and gives priority to the latter, while traditional approach subjugates culture to the former and denies any culture independent from religion. Finally, it is the jurisprudential approach which opts for a moderate and intermediate opinion in the interaction between the two and offers its reasons for it. The second survey deals with the origin of the rights' abstraction and by explaining Allame's theory in this regard, it talks about the effect of culture on the establishment of rights. Finally, the third survey pays attention to the effect of culture in executing rights and distances itself from basic and abstract issues. Thus, putting aside culture renders rights useless and ineffective. The issue of Islamic punishment measures (ta'zirat) in jurisprudence and the role of the judge in recognizing expediency is the most important factor for demonstrating the effect of culture on religious rights. This is because the best guarantee for the judge's assurance about ta'zirat being put into practice is the society's cultural cooperation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Culture, religion, Rights, jurisprudential approach, abstractions, ta'zirat | ||
| مراجع | ||
|
قرآن. سید رضی، نهج البلاغه علی علیه السلام، ترجمه استاد دشتی، انتشارات پیام عدالت، چاپ اول، 1390، ص406، نامه 53. آرون، ریمون (1377)، مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمة باقر پرهام، چاپ ششم از ویراستة دوم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ابن ابی الحدید (1387ق)، شرح نهج‌البلاغه، به تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج20، بیروت: کلمه 102، چ2. ابن‌الشهید الثانی (1406 ق)، معالم الاصول، حسین بن زین‌الدین، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. ارشادی‌نیا، محمدرضا (1386)، از مدرسه معارف تا انجمن حجتیه و مکتب تفکیک، قم: بوستان کتاب، چ اول.، اصفهانی، میرزا مهدی (1363)، ابواب الهدی، به اهتمام سید محمدباقر نجفی یزدی، مشهد: چاپخانه سعید. افتخاری، اصغر (1389)، سیاست دین و فرهنگ، چاپ اول، تهران: دانشگاه امام صادق(ع) و پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات. ایازی، محمدعلی (1380)، آزادی در قرآن، چاپ دوم، تهران: ذکر. همو (1389)، ملاکات احکام و شیوه‌های استکشاف آن، چاپ دوم، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. بیگدلی، عطاءالله (1389)، «چرا باید از سبک زندگی سخن گفت»، سورة اندیشه، شماره 46 و 47، شرکت انتشارات سورة مهر تهران، آذر و دی. پیروزمند، علیرضا پیروزمند (1389)، مبانی و الگوی مهندسی فرهنگی، چ اول، قم: مؤسسه فرهنگی فجر ولایت. توجهی، عبدالعلی (1380)، «لزوم تفکیک مجازات‌های بازدارانده و تعزیری»، مجلة دادرسی، ش29، آذر و دی. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1370)، مکتب‌های حقوقی در جهان اسلام، چاپ اول، تهران: کتابخانه گنج دانش. حاجی ده‌آبادی، احمد (1383)، بایسته‌های تقنین، تهران: فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ اول. حبیب‌زاده، محمدجعفر (1383)، «مجازات عمل حرام و تعارض آن با قانون‌مداری در حقوق کیفری»، مجلهحقوق اساسی، شماره 3، زمستان. حرانی، ابن‌شعبه (1404ق)، تحف العقول عن آل‌الرسول(ص)، قم: جامعه مدرسین، چاپ دوم. خسروپناه، عبدالحسین (1381)، قلمرو دین، چاپ اول، قم: مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه. همو (1385)، فلسفه‌های مضاف، ج2، چ1، تهران: پژوهشگاه و فرهنگ و اندیشة اسلامی. خندان، علی‌اصغر و امیری طیبی، مسلم (1388)، «درآمدی بر نقش فرهنگی دولت دینی»، معرفت سیاسی، سال اول، شماره اول، بهار و تابستان. خسروپناه، عبدالحسین (1389)، جریان‌شناسی فکری ایران معاصر، چاپ دوم، قم: حکمت نوین اسلامی. دارابی، علی (1388)، جریان‌شناسی سیاسی در ایران، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. داوری اردکانی، ابراهیمی دینانی، سید مصطفی محقق داماد، نوروزی (1382)، «قانون و فرهنگ»، نشریهعلوم انسانی نامه فرهنگ، شماره 48، تابستان. زرشناس، شهریار (1387)، نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران، چ3، تهران: کتاب صبح. سبحانی، جعفر (1388)، محاضرات فی الالهیات، تلخیص علی ربانی گلپایگانی، چاپ دوازدهم، قم: مؤسسه امام صادق(ع). سروش، عبدالکریم (1370)، قبض و بسط تئوریک شریعت، چاپ اول، تهران: صراط. همو (1377)، «ذاتی و عرضی دین»، کیان، شماره 42. صابری، حسین (1384)، فقه و مصالح عرفی، چاپ دوم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم. صاحبی، محمدجواد (1384)، مناسبات دین و فرهنگ در جامعة ایرانی (مجموعه مقالات)، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. صانعی، پرویز (1372)، جامعه‌شناسی ارزش‌ها، تهران: کتابخانة گنج دانش، چاپ اول. طباطبایی، سیدمحمدحسین (بی‌تا)، حاشیة الکفایة، قم: بنیاد علمی فرهنگی علامه طباطبایی. عدالت‌نژاد، سعید (1382)، اندر باب اجتهاد، چاپ اول، تهران: طرح نو. علیزاده، عبدالرضا (1389)، مبانی رویکرد اجتماعی به حقوق، چاپ دوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. غنوشی، راشد (1381)،آزادی‌های عمومی در حکومت اسلام، ترجمة حسین صابری، چاپ اول، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی تهران. کاتوزیان، ناصر (1369)، مقدمه علم حقوق، چ دوازدهم، تهران: انتشارات مدرس. همو (1377)، فلسفه حقوق، ج2، تهران: شرکت سهامی انتشار، چ1. همو (1377)، مبانی حقوق عمومی، چاپ اول، تهران: نشر دادگستر. همو (1379)، کلیات حقوق، نظریه عمومی، تهران: شرکت سهامی انتشار، چ1. همو (1380)، فلسفه حقوق، ج1، تهران: شرکت سهامی انتشار، چ2. کوئن، بروس (1386)، درآمدی بر جامعه‌شناسی، ترجمة محسن ثلاثی، چاپ نهم، تهران: توتیا. محمسانی (1358)، فلسفه‌های قانون‌گذاری در اسلام، ترجمه گلستانی، چاپ دوم، تهران: انتشارات امیرکبیر. مجتهد شبستری، محمد (1376)، ایمان و آزادی، چاپ اول، تهران: طرح نو همو (1377)، هرمنوتیک کتاب و سنت، چاپ سوم، تهران: طرح نو. همو (1378)، «بستر معنوی و عقلایی علم فقه»، کیان، شماره 42. همو (1381)، نقدی بر قرائت رسمی از دین، چاپ دوم، تهران: طرح نو. مشکینی، علی (1345)، اصطلاحات الاصول، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی. مصباح، محمدتقی (1386)، آموزش فلسفه، ج1، ، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، چ7. مصباح یزدی، محمدتقی (1367)، فلسفه اخلاق، تهران: اطلاعات، چ1. مطهری، مرتضی (1389)، مجموعه آثار، ج6، تهران: صدرا، چ14. مظفر، محمدرضا (بی‌تا)، اصول مظفر، ج2، قم: منشورات فیروزآبادی، چ1. مکارم شیرازی، ناصر (1362)، تفسیر نمونه، ج2، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چ18. مهدوی، اصغرآقا (1387)، مبانی نقش زمان و مکان در استنباط احکام از دیدگاه امام خمینی و شهید صدر، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع). مهریزی، مهدی (1375)، «دین و برنامه‌ریزی فرهنگی»، مجله نقد و نظر، ش 3 و 4، تابستان و پاییز. همو (1381)، «دین و برنامه‌ریزی فرهنگ»، برنامه‌ریزی و فرهنگ، شماره 33، 29 اسفند. منتظری، حسینعلی (1370)، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ج3، ترجمة محمود صلواتی، قم: نشر تفکر. منصوری لاریجانی، اسماعیل (1374)، سیر تحول حقوق بشر و بررسی تطبیقی آن با حقوق بشر در اسلام، تابان، چاپ اول. منتسکیو (1362)، روح القوانین، علی‌اکبر مهتدری، تهران: امیرکبیر، چ8. موسوی خمینی، امام روح‌الله (بی‌تا)، تحریر الوسیله، ج2، مؤسسه مطبوعات دارالعلم. وکس، ریموند (1389)،فلسفه حقوق مختصر و مفید، ترجمه باقر انصاری و مسلم آقایی طوق، تهران: نشر جنگل، چ1. نجفی، شیخ محمدحسن (بی‌تا)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت: دار احیاء الثرات العربی، چ7.
Geert, H. (1991), Cultures and Organieations: Software of the Mind, The McGrow-hill, Niterd ststes. Lewis, Baenard, (1992), The World of Islam: Faith, People,Culture, London: Thames and Hudson,. Rawls, John (1971), A Theory of Justice, Harvard University Press | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,631 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 707 |
||